نگارنده: دکتر مهسا هادیپور جهرمی | بازبینی نهایی: دکتر مژگان میر عبدالحق
رپاگلیناید یک داروی کاهنده قندخون است که به تنهایی و یا همراه سایر داروها برای کمک به پایین آوردن قند خون در افرادی که دیابت نوع ۲ دارند استفاده می شود.
این دارو در دیابت نوع ۱ کاربرد ندارد و نمی تواند جایگزین مصرف انسولین شود.
رپاگلیناید ممکن است در بعضی موارد باعث افت قند خون یا هایپوگلایسمی شود که اگر شدید باشد بسیار خطرناک است. بنابراین علائم افت قند خون مثل لرزش، ضعف، احساس گرسنگی، تعریق، عدم تمرکز و تپش قلب را به خاطر داشته باشید و همیشه مقداری مواد قندی مثل حبه ی قند، آبنبات یا آب میوه همراه خود داشته باشید تا اگر این علائم ایجاد شدند بلافاصله آنها را مصرف کنید.
دقت کنید که این دارو باید به طور مرتب و هر روز استفاده شود و استفاده نامرتب و گاه به گاه باعث می شود که مصرف این دارو برای شما فایده ای نداشته باشد.
قرصهای خوراکی ۰.۵ ، ۱ و ۲ میلی گرمی
در دیابت نوع ۲، بدن نمی تواند انسولین کافی تولید کند و یا انسولین تولید شده به خوبی کار نمی کند. این مسئله باعث بالا رفتن سطح قند خون می شود. رپاگلیناید با افزایش تولید انسولین در بدن سطح قند خون را پایین می آورد.
بر اساس مطالعات بالینی، مصرف رپاگلیناید با دوز مناسب و به مدت کافی می تواند نتایج زیر را برای بیماران ایجاد کند:
منبع: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2009/020741s035lbl.pdf
درمان معمولا با یک قرص ۰.۵ یا ۱ میلیگرمی قبل از هر وعده غذایی ( معمولا صبحانه، ناهار ،شام) شروع میشود. اگر شما ۴ وعده غذایی در برنامه خود دارید ( مثلا صبحانه، ناهار، عصرانه و شام) باید این دارو را ۴ بار در روز مصرف کنید.
اگر لازم باشد پزشک در فاصله های یک هفته ای، دوز مصرفی را دو برابر می کند تا وقتی که قند خون به خوبی کنترل شود. بعضی از بیماران ممکن است به ۱۶ میلی گرم ( دو قرص ۲ میلی گرمی، ۴ بار در روز) نیاز داشته باشند.
مثل همه داروها، مصرف رپاگلیناید می تواند عوارض جانبی ایجاد کند اما بسیاری از مصرف کنندگان هیچ عارضه ای را تجربه نمی کنند یا فقط دچار عوارض جزیی می شوند. عوارض جانبی معمولا به مرور زمان که بدن به دارو عادت می کند بهتر می شوند.
این عوارض معمولا در بیشتر از یک نفر از هر صد نفر ایجاد می شود. اما معمولا ملایم و کوتاه مدت هستند.
تذکر:اگر این عوارض بیشتر از چند روز طول کشید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
عارضه سردرد اگر چه در بین مصرف کنندگان رپاگلیناید شایع است اما معمولا در عرض چند روز بعد از شروع مصرف رفع میشود.
این علایم معمولا گذرا هستند و در عرض چند روز تا حداکثر یکی دو هفته رفع می شوند.
این عارضه معمولا ظرف چند روز تا حداکثر یکی دو هفته برطرف می شود.
این عوارض به ندرت پیش می آیند اما به هر حال بعضی از مصرف کنندگان این دارو دچار این عوارض جدی و مهم می شوند به همین دلیل لازم است از نشانه های این عوارض آگاه باشید.
سندرم استیونس جانسون در ابتدا با علائمی شبیه آنفولانزا شروع میشود سپس کهیرهای دردناک قرمز یا بنفش رنگ روی پوست، گلو ، چشم یا ناحیه تناسلی به وجود می‌آیند.
ایجاد کهیر پوستی، تاول، قرمزی پوست، خس خس سینه، احساس گرفتگی در قفسه سینه، مشکل در تنفس یا صحبت کردن، تورم دهان، صورت، لبها، زبان، گلو از علائم اصلی آنافیلاکسی هستند.
زرد شدن رنگ چشم یا پوست، تیره شدن رنگ ادرار از علائم به وجود آمدن مشکلات مهم کبدی هستند.
علائمی مثل گلودرد همراه با تب، لرز ،کبودی های متعدد در سطح بدن، خونریزی از لثه ها یا بینی، لکه های کوچک قرمز یا بنفش بر روی پوست می‌توانند نشانه کم شدن تعداد پلاکتها یا گلبولهای سفید خون باشند.
درد شدید در قسمت بالای معده که به پشت هم گسترش پیدا می کند همراه با تهوع و استفراغ و زیاد شدن تعداد ضربان قلب می‌توانند نشانه به وجود آمدن مشکلات مهم قلبی باشند
* این لیست کامل عوارض جانبی این دارو نیست. برای اطلاعات بیشتر به بروشور دارو مراجعه کنید.
| چند ساعت اول | چند روز اول | چند هفته اول | چند ماه اول |
|---|---|---|---|
| اثربخشی | |||
| عوارض جانبی | |||
طبق مطالعات بالینی انجام شده بر روی رپاگلیناید این داروبه خوبی توسط بیماران تحمل می شود و فقط حدود ۱.۵درصد از مصرف کنندگان به دلیل عوارض جانبی مهم مجبورمی شوند مصرف دارو را متوقف کنند.
در این مطالعات هایپوگلایسمی به عنوان شایعترین عارضه جانبی رپاگلیناید گزارش شده است گر چه هیچ کدام از کسانی که دچار هایپوگلایسمی شده بودند نیاز به بستری در بیمارستان پیدا نکردند. بنابراین مصرف کنندگان این دارو باید همیشه علائم هایپوگلایسمی را به خاطر داشته باشند و به محض مشاهده هر کدام از این علائم، بلافاصله هایپوگلایسمی را درمان کنند.
منبع: https://diabetesjournals.org/care/article/24/1/11/21133/Flexible-Meal-Related-Dosing-With-Repaglinide
تعریف تحمل پذیری: مطابق راهنماهای بین المللی، شاخص تحمل پذیری یک دارو قبل و پس از ورود آن به بازار دارویی با انجام مطالعات بالینی ارزیابی می شود.تحمل پذیری نشان می دهدکه عوارض جانبی ایجاد شده توسط یک دارو تا چه حد برای بیماران قابل تحمل است. به بیان دیگر این مطالعات نشان می دهند که مصرف این دارو چقدر بر روی نحوه زندگی و فعالیتهای روزانه مصرف کنندگان تاثیر می گذارد و این تاثیرات چقدر برای آنها قابل تحمل است و با وجود این عوارض به دلیل مزایای دارو حاضر به ادامه مصرف دارو هستند.
در این مطالعات درصد بیمارانی که عوارض جانبی شایع و مهم و جدی داشتند بررسی می شود؛ درصد بیمارانی که بعد از عوارض جانبی مصرف دارو را متوقف کردند یا مجبور به کاهش دوز شدند در نظر گرفته می شود و در نهایت در مورد میزان تحمل پذیری دارو اعلام نظر می شود.
نکات زیر مواردی هستند که پزشک شما باید از آنها مطلع باشد.
بعضی از آنها نکاتی هستند که باید قبل از شروع درمان با رپاگلیناید پزشک خود را در جریان بگذارید.
بعضی هم مواردی هستند که بعد از شروع درمان با این دارو اگر پیش آمدند باید پزشک خود را مطلع کنید .
در صورتی که قبلا با مصرف رپاگلیناید دچار علایم حساسیت مثل کهیر یا قرمزی پوست شده اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید. در این شرایط مصرف مجدد این دارو می تواند باعث ایجاد حساسیت شدید و خطرناک شود. در بعضی موارد بیمارانی که به داروهای دیگر حساسیت داشته اند به رپاگلیناید هم حساسیت نشان می دهند بنابراین اگر در گذشته به هر نوع داروی دیگری حساسیت داشته اید پزشکتان را در جریان بگذارید.
احتمال به وجود آمدن هایپوگلایسمی با مصرف این دارو در افرادی که کبد یا کلیه آنها به خوبی کار نمی کند بیشتر است. بنابراین مصرف رپاگلیناید در این افراد باید با احتیاط و تحت نظر گرفتن دقیق بیمار انجام شود.
کتو اسیدوز یک وضعیت اورژانسی است در این شرایط مصرف رپاگلیناید برای پایین آوردن قند خون مناسب نیست و قند خون باید به سرعت با کمک انسولین کنترل شود. ادامه وضعیت کتو اسیدوز می تواند بسیارخطرناک باشد و باعث به کما رفتن بیمار شود.
اگر قصد انجام عمل جراحی دارید حتما از چند روز قبل به پزشکتان اطلاع بدهید که رپاگلیناید مصرف می کنید. مصرف رپاگلیناید ممکن است باعث شود در حین عمل جراحی هایپوگلایسمی پیش بیاید که چون بی هوش هستید علایم آن قابل تشخیص نیست. به همین دلیل ممکن است لازم باشد از چند روز قبل از عمل به جای این دارو انسولین مصرف کنید. بعد از عمل وقتی رژیم غذایی‌اتان به وضعیت عادی برگشت مجددا می‌توانید رپاگلیناید را مثل سابق مصرف کنید.
این شرایط باعث بالا رفتن قند خون می شوند در نتیجه رپاگلیناید ممکن است نتواند قند خون را به خوبی قبل کنترل کند. اگر دچار تب یا عفونت شدید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید چون ممکن است دوز داروی شما نیاز به تغییر داشته باشد و یا حتی لازم باشد موقتا مصرف رپاگلیناید را متوقف کنید و به جای آن انسولین استفاده کنید.
مهمترین داروهایی که با عملکرد رپاگلیناید تداخل می کنند عبارتند از:
مصرف همزمان این دارو با رپاگلیناید باعث بالا رفتن شدید مقدار رپاگلیناید در خون می شود در نتیجه احتمال افت قند خون شدید بیشتر می شود.
مصرف هم زمان این دو دارو ممنوع است. اگر از قبل این دارو را مصرف می کنید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید.
این داروها ممکن است باعث بالا رفتن قند خون و کم شدن اثر رپاگلیناید شوند.
اگر مصرف هم زمان این داروها ضروری است، مرتب قند خونتان راکنترل کنید و نتایج ان را به پزشکتان اطلاع بدهید تا اگر لازم شد دوز رپاگلیناید رامجددا تنظیم کند.
مصرف همزمان این داروها باعث بیشتر شدن اثر رپاگلیناید و افت قند خون می شود.
تداخل این داروها با رپاگلیناید می تواند خیلی جدی و مهم باشد به همین دلیل اگر یک فرد دیابتی برای عفونت قارچی یا باکتریایی نیاز به درمان داشته باشد، دارویی انتخاب میشود که با رپاگلیناید تداخل نداشته باشد. البته اگر بنا به دلایلی پزشک انتخاب دیگری غیر از داروهایی که در بالا نام‌برده شدند نداشته باشد در مدتی که این داروها همراه رپاگلیناید مصرف می‌شوند باید قند خون با دفعات بیشتری کنترل شود تا اگر از محدوده قابل قبول خارج شد دوز رپاگلیناید مجددا تنظیم شود.
مصرف همزمان این داروها باعث بیشتر شدن اثر رپاگلیناید و افت قند خون می شود.
برای حل مشکل تداخل این داروها، پزشک یا داروی چربی خون را عوض می‌کند و یک داروی بدون تداخل انتخاب می‌کند و یا دوز رپاگلیناید را اصلاح می‌کند تا قند خون در محدوده قابل قبول باقی بماند. نکته مهم این است که پزشک شما اطلاع داشته باشد که این داروها را همزمان مصرف می‌کنید چون در بسیاری موارد افراد دیابتی بعد از مراجعه به پزشک دیگری مصرف داروی چربی خون را شروع می‌کنند.
این هورمونها روی سطح قند خون تاثیر می گذارند در نتیجه با کارکرد رپاگلیناید تداخل می کنند.
بهتر است در طول درمان با رپاگلیناید از این داروها استفاده نکنید اما اگر بنا به تجویز پزشک مصرف آنها ضرورت دارد باید با شروع مصرف آنها قند خون به طور مرتب اندازه‌گیری شود تا بر مبنای نتایج آن، پزشک اگر لازم بداند دوز رپاگلناید را اصلاح کند.
مصرف همزمان این داروها باعث بیشتر شدن اثر رپاگلیناید و افت قند خون می شود.
در بسیاری موارد افراد دیابتی برای کنترل فشار خون به دارو نیاز دارند و معمولا دارویی برای این افراد انتخاب میشود که با رپاگلیناید تداخل نداشته باشد. اما اگر به هر دلیل مصرف یکی از داروهای بالا ضروری باشد، با کم کردن دوز رپاگلیناید تحت نظر پزشک می‌توان مشکل تداخا این داروها را حل کرد.
مصرف هم زمان این داروها باعث بالا رفتن مقدار رپاگلیناید در خون و بیشتر شدن خطر افت قند خون یا هایپوگلایسمی می شود.
پزشک شما سعی می کند داروی ضد انعقادی دیگری برای شما تجویز کند که با رپاگلیناید تداخل نداشته باشد اما اگر مصرف کلوپیدوگرل ضرورت داشته باشد و قابل تعویض با داروی دیگری نباشد قند خون باید بادقت کنترل شود و بر اساس آن دوز پایینتری از رپاگلیناید تجویز شود.
مصرف هم زمان ممکن است باعث افت شدید قند خون شود.
در بیشتر موارد لازم است داروهای کاهنده قند خون به صورت هم زمان مصرف شوند اما مصرف هم زمان آنها باید حتما تحت نظر پزشک و با تعیین دوز دقیق برای هر کدام انجام بگیرد.
این داروها باعث کم شدن مقدار رپاگلیناید در خون و در نتیجه بالا رفتن قند خون می شوند.
در صورتی که این داروها را مصرف می‌کنید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید. پزشک معمولا از شما می خواهد تا با نظارت پزشک متخصص مغز و اعصاب، نوع داروی ضد صرع خود را عوض کنید تا با رپاگلیناید تداخل نکند اما در صورتی که تعویض داروی ضد صرع امکان پذیر نباشد، دوز رپاگلیناید باید اصلاح شود تا قند خون پایین بیاید و در محدوده مورد قبول قرار بگیرد.
این داروها می توانند باعث کم شدن اثر رپاگلیناید و بالا رفتن قند خون شوند.
در بسیاری موارد افراد دیابتی ممکن است به دلایل مختلف مثلا بالا رفتن فشار خون نیاز به مصرف داروهای ادرارآور داشته باشند. با شروع مصرف این داروها باید هر روز قند خون کنترل شود تا اگر سطح قند خون از محدوده مناسب خارج مطلع شوید. در نهایت پزشک بر اساس سطح قند خون ممکن است مجددا دوز رپاگلناید را تنظیم کند.
سایمتیدین باعث بالا رفتن مقدار رپاگلیناید در خون و به دنبال آن افت قند خون می شود.
جایگزینهای مناسب متعددی برای سایمتدین وجود دارد بنابراین با شروع مصرف رپاگلیناید با مشورت با پزشک یا داروساز یک جایگزین مناسب برای سایمتدین انتخاب کنید.
این لیست کامل تداخلات دارویی رپاگلیناید نیست. برای اطلاعات بیشتر به بروشور دارو مراجعه کنید.
مطالعات کمی درباره تاثیر این دارو بر زنان باردار و جنین انجام شده است و بی خطری آن در دوران بارداری ثابت نشده است بنابراین رپاگلیناید فقط در صورتی که گزینه دیگری برای کنترل قند خون موجود نباشد در دوران بارداری مصرف می شود. به همین دلیل در صورتی که قصد بارداری دارید یا به تازگی باردار شده اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید.
مشخص نیست که آیا این دارو در شیر ترشح می شود یا خیر، در نتیجه به دلیل احتمال به وجود آمدن عوارض برای نوزاد مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی شود بنابراین شما با کمک پزشک باید تصمیم بگیرید که شیردهی را متوقف کنید و مصرف رپاگلیناید را ادامه بدهید و یا به نوزاد خود شیر بدهید و به جای رپاگلیناید داروی دیگری مصرف کنید.
اگر یک وعده از قرص رپاگلیناید را فراموش کردید دوز فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را مطابق معمول مصرف کنید. هیچ‌وقت برای جبران قرص فراموش شده، مقدار داروی مصرفی خودتان را دو برابر نکنید.
بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید چون مصرف بیش از حد این دارو می تواند باعث افت شدید قند خون یا هایپوگلایسمی شود. اگر علایم افت قند خون ظاهر شدند بلافاصله مواد قندی مثل حبه قند، آبنبات یا عسل مصرف کنید.
درمان دیابت باید برای همه عمر ادامه پیدا کند به همین دلیل شما احتمالا باید این دارو را برای مدت طولانی مصرف کنید. حتی ممکن است لازم باشد برای بقیه عمر به مصرف آن ادامه بدهید. البته به ندرت در بعضی افراد ممکن است با گذشت زمان کارایی این دارو در کنترل قند خون پایین بیاید و پزشک مجبور شود رپاگلیناید را با داروی دیگری تعویض کند.
هیچ‌وقت بدون مشورت با پزشک خود رپاگلیناید را قطع نکنید چون اگر به صورت ناگهانی آن را قطع کنید دیابت شما بدتر می شود و قند خون بالا می رود.
مصرف هم زمان الکل با رپاگلیناید می تواند باعث بیشتر شدن اثر این دارو و افت شدید قند خون یا هایپوگلایسمی شود.
در صورتی که نیاز به مصرف مسکن داشتید استامینوفن بهترین گزینه است. سایر مسکن‌ها مثل بروفن، دیکلوفناک و مفنامیک اسید ممکن است باعث بالا رفتن قند خون شوند و با کار رپاگلیناید تداخل کنند.
اگرسطح قند خون شما ثابت باشد مصرف رپاگلیناید تاثیری بر روی توانایی شما برای رانندگی و دوچرخه سواری نمی گذارد اما در بعضی موارد مصرف این دارو ممکن است باعث افت قند خون شود که با کاهش تمرکز و کم شدن دید همراه است. اگر این عوارض ایجاد شدند، رانندگی و دوچرخه‌سواری نکنید و مواد قندی مصرف کنید تا سطح قند خون شما اصلاح شود و این عوارض رفع شوند.
رپاگلیناید تاثیری بر روی اثربخشی قرصهای ضد بارداری ندارد اما ممکن است لازم باشد با شروع مصرف این داروها دوز رپاگلیناید توسط پزشک اصلاح شود چون قرص های ضدبارداری می توانند باعث تغییر در سطح قند خون شوند.
مصرف این دارو معمولا باعث بالا رفتن وزن می شود. برای کنترل این عارضه برنامه غذایی منظم و شامل مواد غذایی سالم و مغذی داشته باشید، حجم وعده های غذایی را زیر نظر پزشک کوچکتر کنید، تحت نظر پزشک به طور منظم ورزش کنید و اگر با وجود همه این تدابیر مقدار افزایش وزن شما قابل ملاحظه است حتما به پزشکتان اطلاع بدهید.
اطلاعات کمی در رابطه با مصرف همزمان رپاگلیناید و داروهای گیاهی و مکمل ها وجود دارد. به علاوه بسیاری از گیاهان دارویی مثل جینسینگ و دارچین باعث افت قند خون می شوند. بعضی داروهای گیاهی مثل علف چای هم با رپاگلیناید تداخل جدی دارند به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده از هر نوع درمان گیاهی یا مکمل تغذیه ای با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
همه‌ی حقوق مادی و معنوی محتوا و کارکردهای این وب‌سایت به «نوشدارو» تعلق دارد و استفاده از آن بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد.
