نگارنده: دکتر مهسا هادیپور جهرمی | بازبینی نهایی: دکتر مژگان میر عبدالحق
سیتاگلیپتین یک داروی کاهنده قند خون است که به تنهایی و یا همراه سایر داروها برای کمک به پایین آوردن قند خون در کسانی که دیابت نوع ۲ دارند استفاده می شود.
این دارو در دیابت نوع 1 کاربرد ندارد و نمی تواند جایگزین مصرف انسولین شود.
سیتاگلیپتین به خصوص وقتی همراه سایر داروهای کاهنده قند خون استفاده می شود ممکن است باعث افت قند خون یا هایپوگلایسمی شود که اگر شدید باشد بسیار خطرناک است. بنابراین علائم افت قند خون مثل لرزش، ضعف، احساس گرسنگی، تعریق،عدم تمرکز و تپش قلب را به خاطر داشته باشید و همیشه مقداری مواد قندی مثل حبه ی قند، آبنبات یا آب میوه همراه خود داشته باشید تا اگر این علائم ایجاد شدند بلافاصله آنها را مصرف کنید.
دقت کنید که این دارو باید به طور مرتب و هر روز استفاده شود و استفاده نامرتب و گاه به گاه باعث می شود که مصرف این دارو برای شما فایده ای نداشته باشد.
قرصهای خوراکی ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرمی
این دارو به صورت قرصهای ترکیبی با متفورمین هم موجود است.
در دیابت نوع ۲، بدن نمی تواند انسولین کافی تولید کند و یا انسولین تولید شده به خوبی کار نمی کند. این مسئله باعث بالا رفتن سطح قند خون می شود. سیتاگلیپتین با افزایش تولید انسولین در بدن سطح قند خون را پایین می آورد .
بر اساس مطالعات بالینی، مصرف سیتاگلیپتین با دوز مناسب و به مدت کافی می تواند نتایج زیر را برای بیماران ایجاد کند:
منبع: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2012/021995s019lbl.pdf
دوز معمول این دارو ۱۰۰ میلی گرم به صورت یکبار در روز است.
مثل همه داروها، مصرف سیتاگلیپتین می تواند عوارض جانبی ایجاد کند اما بسیاری از مصرف کنندگان هیچ عارضه ای را تجربه نمی کنند یا فقط دچار عوارض جزیی می شوند. عوارض جانبی معمولا به مرور زمان که بدن به دارو عادت می کند بهتر می شوند.
این عوارض معمولا در بیشتر از یک نفر از هر صد نفر ایجاد می شود. اما معمولا ملایم و کوتاه مدت هستند.
تذکر:اگر این عوارض بیشتر از چند روز طول کشید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
این علایم معمولا گذرا هستند و در عرض چند روز تا حداکثر یکی دو هفته رفع می شوند.
این عارضه بیشتر وقتی که سیتاگلیپتین همراه سایر داروهای کاهنده خون مصرف می شود ایجاد می شود.
این عوارض به ندرت پیش می آیند اما به هر حال بعضی از مصرف کنندگان این دارو دچار این عوارض جدی و مهم می شوند به همین دلیل لازم است از نشانه های این عوارض آگاه باشید.
از علايم اصلی آنژیوادم به وجود آمدن ناگهانی ورم در صورت، پاها، دستها، چشم ها، لبها، زبان، اشکال در نفس کشیدن یا بلعیدن و یا تورم در هر ناحیه دیگر از پوست یا مخاط است که ممکن است با گرم و دردناک شدن محل تورم همراه باشد.
سندرم استیونس جانسون معمولا با علایم شبیه آنفولانزا شروع میشود و به دنبال آن کهیرهای دردناک قرمز یا بنفش رنگ بر روی پوست، گلو، چشم یا ناحیه تناسلی ایجاد می‌شوند.
ایجاد کهیرهای بزرگ و قرمز رنگ خارش دار و دردناک که بعد از چند هفته تبدیل به تاول می شوند از علائم اصلی بولوس پمفیگوئید هستند.
به وجود آمدن کهیر پوستی، تاول، قرمزی پوست، خس خس سینه، احساس گرفتگی در قفسه سینه، مشکل در تنفس یا صحبت کردن، تورم دهان، صورت، لبها،زبان و گلو از علائم اصلی آنافیلاکسی هستند.
علامت اصلی پانکراتیت درد مداوم و شدید در ناحیه شکم است که ممکن است به پشت هم گسترش پیدا کند. علاوه بر درد ممکن است حالت تهوع و استفراغ هم وجود داشته باشد.
کاهش حجم ادرار، تهوع طولانی مدت، خستگی و ضعف و ورم پاها از علائم اصلی نارسایی کلیوی هستند.
* این لیست کامل عوارض جانبی این دارو نیست. برای اطلاعات بیشتر به بروشور دارو مراجعه کنید.
| چند ساعت اول | چند روز اول | چند هفته اول | چند ماه اول |
|---|---|---|---|
| اثربخشی | |||
| عوارض جانبی | |||
مطابق مطالعات بالینی‌ای که روی سیتاگلیپتن انجام شده است این دارو عموما به خوبی توسط بیماران تحمل می شود و فقط ۱.۶ درصد از بیماران به علت عوارض جانبی این دارو، مصرف سیتاگلیپتین را متوقف می کنند.
منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3687098/
تعریف تحمل پذیری: مطابق راهنماهای بین المللی، شاخص تحمل پذیری یک دارو قبل و بعد از ورود آن به بازار دارویی با انجام مطالعات بالینی ارزیابی می شود. تحمل پذیری نشان می‌دهد که عوارض جانبی ایجاد شده توسط یک دارو تا چه حد برای بیماران قابل تحمل است. به بیان دیگر این مطالعات نشان می دهند که مصرف این دارو چقدر بر روی نحوه زندگی و فعالیتهای روزانه مصرف کنندگان تاثیر می گذارد و این تاثیرات چقدر برای آنها قابل تحمل است و با وجود این عوارض به دلیل مزایای دارو حاضر به ادامه مصرف دارو هستند.
در این مطالعات درصد بیمارانی که عوارض جانبی شایع و مهم و جدی داشتند بررسی میشود،درصد بیمارانی که بعد از عوارض جانبی مصرف دارو را متوقف کردند یا مجبور به کاهش دوز شدند در نظر گرفته می شود و در نهایت در مورد میزان تحمل پذیری دارو اعلام نظر میشود.
نکات زیر مواردی هستند که پزشک شما باید از آنها مطلع باشد.
بعضی از آنها نکاتی هستند که باید قبل از شروع درمان با سیتاگلیپتین پزشک خود را در جریان بگذارید.
بعضی هم مواردی هستند که بعد از شروع درمان با این دارو اگر پیش آمدند باید پزشک خود را مطلع کنید .
در صورتی که قبلا با مصرف سیتاگلیپتین دچار علایم حساسیت مثل کهیر یا قرمزی پوست شده اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید. در این شرایط مصرف مجدد این دارو می تواند باعث ایجاد حساسیت شدید و خطرناک شود. در بعضی موارد بیمارانی که به داروهای دیگر حساسیت داشته اند به سیتاگلیپتین هم حساسیت نشان می دهند بنابراین اگر در گذشته به هر نوع داروی دیگری حساسیت داشته اید پزشکتان را در جریان بگذارید.
در موارد نادر مصرف سیتاگلیپتین ممکن است باعث نارسایی قلبی شود بنابراین اگر مشکل قلبی دارید یا قلب شما نارسا است حتما به پزشکتان اطلاع بدهید.
اگر کلیه شما به خوبی کار نمی کند حتما به پزشکتان اطلاع بدهید چون در این شرایط دوز کمتری از این دارو مورد نیاز است.
کتو اسیدوز یک وضعیت اورژانسی است در این شرایط مصرف سیتاگلیپتین برای پایین آوردن قند خون مناسب نیست و قند خون باید به سرعت با کمک انسولین کنترل شود. ادامه وضعیت کتواسیدوز می تواند بسیارخطرناک باشد و باعث به کما رفتن بیمار شود.
داشتن تب یا بودن عفونت در بدن باعث بالا رفتن قند خون می شوند و ممکن است سیتاگلیپتین نتواند در این شرایط قند خون را به خوبی قبل کنترل کند. بنابراین اگر شرایط تب یا عفونت پیش آمد حتما به پزشکتان اطلاع بدهید چون ممکن است دوز داروی شما نیاز به تغییر داشته باشد و یا حتی ممکن است پزشک موقتا داروی شما را قطع کند واز شما بخواهد تا برطرف شدن این شرایط انسولین مصرف کنید.
مهمترین داروهایی که با عملکرد سیتاگلیپتین تداخل می کنند عبارتند از:
این داروها ممکن است باعث بالا رفتن قند خون و کم شدن اثر سیتاگلیپتین شوند.
بهتر است در طول درمان با سیتاگلیپتین از این داروها استفاده نکنید اما اگر بنا به تجویز پزشک مصرف آنها ضروری است، در طول مدتی که کورتون مصرف می‌کنید مرتب قند خونتان راکنترل کنید و نتایج آن را به پزشکتان اطلاع بدهید تا اگر لازم شد دوز سیتاگلیپتین را اصلاح کند.
مصرف همزمان این داروها ممکن است باعث بیشتر شدن اثر سیتاگلیپتین و افت قند خون شود.
اگر یک فرد دیابتی برای درمان عفونت نیاز به مصرف دارو داشته باشد پزشک سعی می‌کند موردی را انتخاب کند که با سیتاگلیپتین تداخل نداشته باشد اما اگر بنا به دلایلی لازم باشد حتما یکی از این داروهایی که نامبرده شدند مصرف شوند باید در طول مصرف آنها مرتب قند خون کنترل شود تا اگر لازم شد دوز سیتاگلیپتین مجددا تنظیم شود.
این هورمون‌ها ممکن است اثربخشی سیتاگلیپتین را کم کنند.
در صورتی که برای یک فرد دیابتی ضرورت داشته باشد از این داروهای هورمونی مصرف کند، بعد از شروع مصرف آنها باید قند خون در فواصل کوتاهتری اندازه گیری شود تا اگر از محدوده مورد قبول خارج شد دوز سیتاگلیپتین تحت نظر پزشک مجددا تنظیم شود.
این داروها اگر هم زمان مصرف شوند اثر همدیگر را تقویت می کنند بنابراین احتمال افت قند یا افت فشار خون وجود دارد.
در بسیاری موارد افراد دیابتی ممکن است به مصرف داروی فشارخون نیاز داشته باشند اما پزشک سعی می‌کند دارویی را انتخاب کند که با سیتاگلیپتین تداخل نداشته باشد.اما اگربه هر دلیل امکان انتخاب داروی بدون تداخل وجود نداشته باشد و حتما لازم باشد یکی از همین داروهایی که گفته شد مصرف شوند، قند و فشار خون باید به طور مرتب کنترل شود و دوز سیتاگلیپتین و داروی فشارخون با توجه به این نتایج تنظیم شود.
سیتاگلیپتین می تواند غلظت دیگوکسین در خون را بالا ببرد در نتیجه احتمال عوارض جانبی دیگوکسین بیشتر می شود.
سطح خونی دیگوکسین باید در طول مصرف سیتاگلیپتین کنترل شود تا اگر از محدوده مورد قبول بالاتر رفت دوزدیگوکسین تعدیل شود.
مصرف هم زمان ممکن است باعث افت شدید قند خون شود.
در بیشتر موارد لازم است داروهای کاهنده قند خون به صورت هم زمان مصرف شوند اما مصرف هم زمان آنها باید حتما تحت نظر پزشک و با تعیین دوز دقیق برای هر کدام انجام بگیرد.
این داروها می توانند باعث بیشتر شدن اثر سیتاگلیپتین در بدن شوند.
مصرف هم زمان این داروها با سیتاگلیپتین ممنوع نیست فقط لازم است پزشک شما بداند که مصرف این داروهای اعصاب را شروع کرده‌اید. در بیشتر موارد با تنظیم مجدد دوز سیتاگلیپتین مشکل تداخل این داروها و خطر افت قند خون رفع میشود.
این دارو می تواند باعث بیشتر شدن اثر سیتاگلیپتین شود.
در طول درمان با سیتاگلیپتین هرگز بدون اطلاع و مشورت با پزشک آسپرین مصرف نکنید چون جایگزین‌های مناسب متعددی برای آن وجود دارند که با سیتاگلیپتین تداخل ندارند. اما اگر پزشک لازم بداند که آسپرین به مدت طولانی هم زمان با سیتاگلیپتین مصرف شود با اصلاح دوز سیتاگلیپتین می‌توان مشکل تداخل آنها را حل کرد.
این داروها می توانند باعث کم شدن اثر سیتاگلیپتین شوند.
در بسیاری موارد افراد دیابتی به دلایلی مثل بالا رفتن فشارخون ناچار به مصرف داروهای مدر می‌شوند. دراین شرایط باید بعد از شروع مصرف این داروها قند خون در فواصل کوتاهتری کنترل شود تا اگر از محدوده مطلوب بالاتر رفت دوز سیتاگلیپتین مجددا تنظیم شود.
این لیست کامل تداخلات دارویی سیتاگلیپتین نیست. برای اطلاعات بیشتر به بروشور دارو مراجعه کنید.
اطلاعات کافی درباره تاثیر مصرف سیتاگلیپتین در زنان باردار وجود ندارد بنابراین در صورتی که قصد باردارشدن دارید یا به تازگی باردار شده اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید تا بهترین گزینه دارویی را برای شما انتخاب کند.
مشخص نیست که آیا این دارو در شیر ترشح می شود یا نه. در هر صورت به دلیل احتمال به وجود آمدن عوارض جانبی در نوزادان، مصرف این دارو در دوران شیر دهی توصیه نمی شود.
سیتاگلیپتین معمولا به تنهایی باعث هایپوگلایسمی نمی شود اما اگر با سایر داروهای کاهنده ی قند خون مثل انسولین و گلی کلازید به صورت همزمان مصرف شود ممکن است باعث افت قند خون شود. برای جلوگیری از این علرضه، معمولا با شروع مصرف سیتاگلیپتین پزشک دوز سایر داروهای کاهنده قند خون شما را مجددا تنظیم کند.
دوز فراموش شده را به محض یاداوری مصرف کنید مگر اینکه تقریبا زمان مصرف دوز بعدی رسیده باشد. در این حالت دوز فراموش شده را کنار بگذارید ونوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید. هیچ‌وقت برای جبران قرص فراموش شده، مقدار داروی مصرفی خودتان را دو برابر نکنید.
بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید جون ممکن است قند خونتان در حد خطرناکی افت کند. اگر علایمی مثل درد شکمی، حالت تهوع یا استفراغ، سرگیجه و لرز ظاهر شدند بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
درمان دیابت باید برای تمام عمر ادامه پیدا کند به همین دلیل شما احتمالا باید این دارو را برای مدت طولانی مصرف کنید. حتی ممکن است لازم باشد برای بقیه عمر به مصرف آن ادامه بدهید. البته به ندرت در بعضی افراد ممکن است با گذشت زمان کارایی این دارو در کنترل قند خون پایین بیاید و پزشک تصمیم به تعویض سیتاگلیپتین بگیرد.
بله سیتاگلیپتین در دوزهای تجویز شده توسط پزشک برای استفاده طولانی مدت بی خطر است و هیچ نوع شواهد علمی درباره مضر بودن استفاده ی طولانی مدت آن گزارش نشده است.
هیچ‌وقت بدون مشورت با پزشکتان مصرف سیتاگلیپتین را قطع نکنید چون اگر به صورت ناگهانی آن را قطع کنید دیابت شما بدتر می شود و قند خون بالا می رود.
مصرف هم زمان الکل با سیتاگلیپتین می تواند باعث بیشتر شدن اثر این دارو و افت شدید قند خون یا هایپوگلایسمی شود. به علاوه احتمال ایجاد عارضه پانکراتیت در کسانی که الکل مصرف می کنند بیشتر است.
اگرسطح قند خون شما ثابت باشد مصرف سیتاگلیپتین تاثیری بر روی توانایی رانندگی و دوچرخه سواری نمی گذارد اما در بعضی موارد مصرف سیتاگلیپتین باعث افت قند خون و کاهش تمرکز می شود.در این شرایط از نوشیدنی های دارای قند استفاده کنید تا سطح قند خون اصلاح شود و تا برطرف شدن این علائم رانندگی یا دوچرخه سواری نکنید. به علاوه بعضی افراد بعد از مصرف سیتاگلیپتین حالت خواب آلودگی و یا سرگیجه گزارش کرده‌اند. در صورتی که این عوارض ایجاد شدند از رانندگی یا دوچرخه سواری خودداری کنید.
سیتاگلیپتین تاثیری بر روی اثربخشی قرصهای ضد بارداری ندارد اما ممکن است لازم باشد پزشک با شروع مصرف این داروها، دوز سیتاگلیپتین را اصلاح کند چون قرص های ضدبارداری می توانند باعث بالا رفتن قند خون شوند.
سیتاگلیپتین معمولا تغییری در وزن ایجاد نمی کند.
اطلاعات کمی در رابطه با مصرف همزمان سیتاگلیپتین و داروهای گیاهی و مکمل های تغذیه ای وجود دارد. به علاوه بسیاری از گیاهان دارویی مثل جینسینگ و دارچین باعث افت قند خون می شوند و با عملکرد سیتاگلیپتین تداخل می‌کنند. بنابراین بهتر است قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی یا مکمل تغذیه ای با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
همه‌ی حقوق مادی و معنوی محتوا و کارکردهای این وب‌سایت به «نوشدارو» تعلق دارد و استفاده از آن بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد.
