فروشگاه نوشدارو

اطلاعات مورد نظر خود را در نوشدارو بیابید

فروشگاه نوشدارو

اطلاعات مورد نظر خود را در نوشدارو بیابید

آکاربوز (Acarbose)

Ellipse 1

نگارنده: دکتر مهسا هادیپور جهرمی

بازبینی نهایی: دکتر مژگان میر عبدالحق

acar

آکاربوز در یک نگاه:

آکاربوز یک داروی کاهنده قند خون است که  به تنهایی و یا همراه سایر داروها برای کمک به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع دو استفاده می‌شود.

این دارو در دیابت نوع یک کاربرد ندارد و نمی‌تواند جایگزین مصرف انسولین شود.

 آکاربوز به خصوص وقتی همراه سایر داروهای کاهنده قند خون استفاده شود ممکن است باعث افت قند خون یا هایپوگلایسمی شود که اگر شدید باشد بسیار خطرناک است. بنابراین علائم افت قند خون مثل لرزش، ضعف، احساس گرسنگی، تعریق، عدم تمرکز و تپش قلب را به خاطر داشته باشید و همیشه مقداری مواد قندی مثل قرص یا آبنبات گلوکز، کشمش یا خرما همراه خود داشته باشید تا درصورت ایجاد این علائم بلافاصله آنها را مصرف کنید.

دقت کنید که این دارو باید به طور مرتب و هر روز استفاده شود و استفاده نامرتب و گاه به گاه باعث می شود که مصرف این دارو برای شما فایده ای نداشته باشد.

نحوه عملکرد دارو

آکاربوز باعث می‌شود که شکسته شدن کربوهیدرات‌های موجود در مواد غذایی به قند و جذب آن‌ها در دستگاه گوارش آهسته‌تر شود، در نتیجه بدن قند کمتری از غذاها جذب می‌کند و قند خون بعد از مصرف غذا در افرادی که دیابت نوع دو دارند بیش از حد بالا نمی‌رود.

اشکال دارویی

 قرص‌های خوراکی ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرمی

اثربخشی

بر اساس مطالعات بالینی، مصرف آکاربوز با دوز مناسب و به مدت کافی می‌تواند نتایج زیر را برای بیماران ایجاد کند:

موارد و میزان مصرف

پایین آوردن قند خون در دیابت نوع دو :

درمان معمولا با دوز ۲۵ میلی‌گرم (نصف یک قرص ۵۰ میلیگرمی) به صورت سه بار در روز شروع می‌شود. پزشک دوز دارو را به تدریج تا سه بار در روز، هر بار ۵۰ یا ۱۰۰ میلی‌گرم، بالا می‌برد. بعضی از بیماران ممکن است به ۶۰۰ میلی‌گرم ، یعنی هر باردو قرص ۱۰۰ میلی‌گرمی به صورت سه بار در روز، نیاز داشته باشند.

نحوه مصرف

عوارض جانبی

مثل همه داروها، مصرف آکاربوز می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند اما بسیاری از مصرف کنندگان هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند یا فقط دچار عوارض جزئی می‌شوند. عوارض جانبی معمولا به مرور زمان که بدن به دارو عادت می‌کند بهتر می‌شوند.

عوارض جانبی شایع

این عوارض معمولا در بیشتر از یک نفر از هر صد نفر ایجاد می‌شود. اما معمولا ملایم و کوتاه مدت هستند.
تذکر: اگر این عوارض بیشتر از چند روز طول کشید حتما با پزشک مشورت کنید.

عوارض گوارشی مثل نفخ، درد شکمی، اسهال و احساس پر بودن معده

این عوارض در چند روز اول مصرف آکاربوز شروع می‌شوند و با گذشت زمان از شدت آن‌ها کم می‌شود و یا به کلی ناپدید می‌شوند.

راه حل

افت قند خون (هایپوگلایسمی)

آکاربوز معمولا به تنهایی افت قند خون ایجاد نمی‌کند ولی اگر همراه سایر داروهای کاهنده قند خون مصرف شود ممکن است باعث افت قند خون شود.

راه حل

بالا رفتن مقدار آنزیم‌های کبدی

راه حل

عوارض جانبی مهم

این عوارض به ندرت پیش می آیند اما به هر حال بعضی از مصرف کنندگان این دارو دچار این عوارض جدی و مهم می شوند به همین دلیل لازم است با نشانه های این عوارض آشنا باشید.

آنافیلاکسی

علائم

به وجود آمدن کهیر یا تاول پوستی، قرمزی پوست، خس خس سینه، احساس گرفتگی در قفسه سینه، مشکل در تنفس یا صحبت کردن، تورم دهان، صورت، لبها، زبان وگلو از علائم اصلی آنافیلاکسی هستند.

راه حل

ترومبوسیتوپنی

علائم

رنگ پریدگی پوست، احساس خستگی، لکه های بنفش روی پوست ، خونریزی بی دلیل، گلو درد و تب از علائم اصلی ترومبوسیتوپنی هستند.

راه حل

مشکلات مهم کبدی مثل التهاب کبد یا هپاتیت

علائم

 زرد شدن چشم و پوست، درد شکمی، تیره شدن رنگ ادرار از علائم اصلی هپاتیت هستند.

راه حل

پنوماتوزیس اینتستینالیس

علائم

علائمی مثل اسهال یا یبوست، خون‌ریزی یا ترشح مخاط از مقعد از علائم پنوماتوزیس اینتستینالیس هستند. 

راه حل

نمودار اثربخشی و عوارض شایع

چند ساعت اول

چند روز اول

چند هفته اول

چند ماه اول

اثر بخشی

اثربخشی کامل
0%

عوارض جانبی

اسهال
0%
نفخ و احساس پربودن معده
0%
درد شکمی
0%
افزایش آنزیم‌های کبدی
0%
افت قند خون
0%

آیا با وجود احتمال ایجاد این همه عارضه، مصرف این دارو برای من مشکل ساز نمی شود؟

مطابق مطالعات بالینی انجام شده بر روی آکاربوز این داروبه خوبی  توسط بیماران تحمل می شود. به عنوان نمونه، مطابق یکی ازاین مطالعات، ۸۳ درصد مصرف کنندگان  این دارو دچار هیچ عارضه جانبی‌ای نشدند. ۱۳/۷ درصد فقط دچار نفخ شدند و ۲/۲ درصد دچار اسهال شدند. بنابراین احتمال این‌که مصرف این دارو برای شما مشکل ساز شود بسیار پایین است.

خطرات و هشدارها

نکات زیر مواردی هستند که پزشک شما باید از آنها مطلع باشد.
بعضی از آنها نکاتی هستند که باید قبل از شروع درمان با آکاربوز پزشکتان را در جریان بگذارید.
بعضی هم مواردی هستند که بعد از شروع درمان با این دارو اگر پیش آمدند باید پزشکتان را مطلع کنید .

قبل از شروع درمان

سابقه حساسیت به آکاربوز یا هر نوع داروی دیگر

در صورتی که قبلا با مصرف آکاربوز دچار علایم حساسیت مثل کهیر یا قرمزی پوست شده‌اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید. در این شرایط مصرف مجدد این دارو می‌تواند باعث ایجاد حساسیت شدید و خطرناک شود.در بعضی موارد بیمارانی که به داروهای دیگر حساسیت داشته‌اند به آکاربوز هم حساسیت نشان می‌دهند بنابراین اگر در گذشته به هر نوع داروی دیگری حساسیت داشته‌اید پزشکتان را در جریان بگذارید.

وجود التهاب یا زخم در روده

اگر در روده شما زخم یا التهاب وجود دارد، مثلا بیماری کرون یا کولیت زخمی دارید و یا در گذشته دچار این بیماری‌ها یا مشکلات بوده‌اید حتما به پزشکتان اطلاع بدهید چون مصرف آکاربوز در حضور این بیماری‌ها ممنوع است.

سابقه انسداد روده

اگر در گذشته دچار انسداد روده شده‌اید یا در حال حاضر به هر دلیل مثل وجود هر نوع توده در روده یا یبوست خیلی شدید احتمال انسداد روده در شما وجود دارد حتما به پزشکتان اطلاع بدهید چون مصرف آکاربوز احتمال پیش آمدن این عارضه را بیشتر می‌کند.

وجود فتق یا انجام عمل جراحی جدید در ناحیه شکم

عارضه نفخ در آکاربوز می‌تواند در این وضعیت‌ها مشکل‌ساز شود پس حتما پزشکتان را در جریان بگذارید.

وجود هر نوع مشکل در دستگاه گوارش که باعث اختلال در هضم و یا جذب غذا می‌شود.

وضعیت‌هایی مثل جراحی بای پس معده یا عدم تحمل لاکتوز می‌توانند باعث  سوء‌هاضمه و علائمی مثل نفخ، اسهال و یا درد شکمی شوند. مصرف آکاربوز می‌تواند این علائم را تشدید کند پس حتما پزشکتان را در جریان بگذارید.

مشکلات کبدی

مصرف این دارو در حضور بعضی از بیماری‌های کبدی مثل سیروز کبدی ممنوع است پس اگر کبد شما به خوبی کار نمی‌کند پزشکتان را در جریان بگذارید.

مشکلات کلیوی

مصرف این دارو در نارسایی شدید کلیه ممنوع است پس اگر کلیه شما خوب کار نمی‌کند حتما به پزشکتان اطلاع بدهید.

وجود کتون یا قند در ادرار (کتواسیدوز دیابتیک)

کتو‌اسیدوز یک وضعیت اورژانسی است. در این شرایط مصرف آکاربوز برای پایین آوردن قند خون مناسب نیست و قند خون باید به سرعت با کمک انسولین کنترل شود. ادامه وضعیت کتو‌اسیدوز می‌تواند بسیارخطرناک باشد و باعث به کما رفتن بیمار شود.

بعد از شروع درمان

عمل جراحی

بعد از عمل جراحی و تا برگشتن بدن به وضعیت عادی کنترل قند خون ممکن است توسط آکاربوز به خوبی قبل انجام نشود بنابراین پزشک ممکن است از چند روز قبل از عمل جراحی داروی شما را قطع کند واز شما بخواهد که انسولین مصرف کنید.

تب، عفونت

این شرایط باعث بالا رفتن قند خون می‌شوند و ممکن است آکاربوز نتواند قند خون را به خوبی قبل کنترل کند. اگر تب یا عفونت پیش آمد حتما به پزشکتان اطلاع بدهید. پزشک ممکن است موقتا داروی شما را قطع کند و از شما بخواهد انسولین مصرف کنید.

تداخلات دارویی

مهمترین داروهایی که با عملکرد آکاربوز تداخل می کنند عبارتند از:

کورتون‌ها مثل پردنیزولون و دگزامتازون

این داروها ممکن است باعث بالا رفتن قند خون و کم شدن اثر آکاربوز شوند.

راه حل

زمانی که مصرف هم‌زمان این داروها ضروری باشد، مرتب قند خونتان راکنترل کنید و نتایج آن را به پزشکتان اطلاع بدهید تا اگر دوز قبلی آکاربوز به اندازه کافی قند خون را کنترل نمی‌کند دوز آن مجددا تنظیم شود.

بعضی از آنتی بیوتیک‌ها مثل سیپروفلوکساسین و نئومایسین

مصرف هم‌زمان این داروها باعث بیشتر شدن اثر آکاربوز و افت قند خون می‌شود.

راه حل

  پزشک سعی می‌کند جایگزین مناسب‌تری برای این آنتی بیوتیک‌ها انتخاب کند که با آکاربوز تداخل نداشته باشند اما اگر جایگزین بهتری موجود نباشد باید  در مدتی که آن‌ها را مصرف می‌کنید مرتب قند خونتان راکنترل کنید و نتایج آن را به پزشکتان اطلاع بدهید تا اگر لازم شد دوز آکاربوز اصلاح شود.

داروهای هورمونی دارای استروژن، پروژسترون یا تستسترون

مصرف این هورمون‌ها روی سطح قند خون تاثیر می‌گذارد و می‌توانند باعث بالا رفتن یا پایین آمدن مقدار قند خون شوند.

راه حل

بهتر است تا زمانی که آکاربوز مصرف می‌کنید این داروها را استفاده نکنید اما اگر به هر دلیل مصرف این داروها ضرورت دارد قند خونتان را مرتب اندازه‌گیری کنید و نتایج آن را به پزشکتان اطلاع بدهید تا بر اساس آن دوز آکاربوز را مجددا برایتان تنظیم کند.

دیگوکسین

آکاربوز می‌تواند باعث بالا رفتن مقداردیگوکسین در خون شود در نتیجه احتمال ایجاد عوارض جانبی یا سمیت دیگوکسین بیشتر می‌شود.

راه حل

پزشک شما حتما باید مطلع باشد که این داروها را به طور هم زمان مصرف می‌کنید. برای جلوگیری از ایجاد مشکل، سطح خونی دیگوکسین باید با آزمایش خون  کنترل شود و بر اساس نتایج آن اگر لازم باشد پزشک دوز دیگوکسین را اصلاح می‌کند.

سایر داروهای کاهنده قند خون مثل انسولین و گلیبوراید

در مصرف هم‌زمان این داروها با آکاربوز، احتمال افت قند خون بیشتر می‌شود.

راه حل

 در بیشتر موارد لازم است داروهای کاهنده قند خون به صورت هم‌زمان مصرف شوند اما مصرف هم‌زمان آن‌ها باید حتما تحت نظر پزشک و با تعیین دوز دقیق برای هر کدام انجام بگیرد. بنابراین حتما پزشک شما باید مطلع باشد که به جز آکاربوز، این داروها را هم مصرف می‌کنید.

بعضی از داروهای اعصاب مثل فلوکستین و سرترالین

این داروها می‌توانند باعث بیشتر شدن اثر آکاربوز در بدن شوند.

راه حل

معمولا پزشک سعی می‌کند جایگزین مناسب‌تری برای این داروها انتخاب کند که با آکاربوز تداخل نداشته باشند اما اگر جایگزین مناسبتری موجود نباشد، قند خون باید به طور مرتب کنترل شود. درنهایت بر اساس  این نتایج، پزشک در صورتی که لازم باشد، دوز آکاربوز را تعدیل می‌کند.

بعضی از داروهای ضد صرع مثل فنی تویین

مصرف این داروها روی سطح قند خون تاثیر می‌گذارد و ممکن است باعث بالا رفتن سطح قند خون شوند.

راه حل

مشکل تداخل این داروها معمولا با تعویض داروی ضد‌صرع، تحت نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب و انتخاب یک داروی بدون تداخل با آکاربوز رفع می‌شود. در صورتی که امکان تعویض داروی ضد‌صرع وجود نداشته باشد با بالا بردن دوز آکاربوز تحت نظر پزشک، می‌توان مشکل تداخل آن‌ها را حل کرد.

داروهای ادرارآور مثل هیدروکلروتیازید

این داروها می‌توانند باعث کم شدن اثر آکاربوز شوند.

راه حل

در بسیاری موارد افرادی که آکاربوز مصرف می‌کنند ممکن است به دلایلی مثل بالا رفتن فشارخون نیاز به مصرف داروهای مدر داشته باشند.در این حالت پزشک از شما می‌خواهد تا به طور مرتب قند خونتان را کنترل کنید و بر اساس نتایج آن ممکن است دوز آکاربوز را بالا ببرد.

داروهای جاذب مثل ذغال فعال و دایمتیکون

این داروها می‌توانند جلوی جذب شدن آکاربوز از روده‌ها را بگیرند و در نتیجه باعث کم شدن اثر آکاربوز شوند.

راه حل

بهتر است تا زمانی که آکاربوز مصرف می‌کنید این داروها را مصرف نکنید. اما اگر بنا بر تشخیص پزشک لازم است که آنها را مصرف کنید، آکاربوز را حداقل یک ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از این داروها  مصرف کنید. به علاوه سطح قند خون هم باید مرتب کنترل شود تا مطمئن شوید که آکاربوز به اندازه کافی جذب می‌شود.

آنزیم‌های گوارشی مثل پانکراتین

این داروها می‌توانند باعث کم شدن اثر آکاربوز شوند.

راه حل

آکاربوز با جلوگیری از شکسته شدن کربوهیدرات‌ها قند خون را پایین می‌آورد در حالی‌که این آنزیم‌ها برای کمک به هضم غذا، باعث شکسته شدن بیشتر کربوهیدرات‌ها می‌شوند و در نتیجه اثر بخشی آکاربوز را کم می‌کنند. به همین دلیل این داروها نباید به صورت هم‌زمان  با آکاربوزمصرف شوند.

فاصله گذاشتن در زمان مصرف این آنزیم‌ها با آکاربوز تداخل آنها را کمتر می‌کند اما با توجه به این‌که هر دو این داروها باید در زمان صرف غذا استفاده شوند این فاصله‌گذاری عملا امکان پذیر نیست.

کلستیرامین

این دارو می‌تواند باعث بیشتر شدن اثر اکاربوز شود. به علاوه عوارض گوارشی آکاربوز در مصرف هم‌زمان با کلستیرامین شدیدتر می‌شود.

راه حل

سعی کنید در طول درمان با آکاربوز کلستیرامین مصرف نکنید. اما اگر بنا بر تجویز پزشک مصرف آن ضروری است آکاربوز را حداقل یک ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از کلستیرامین مصرف کنید.

فاصله گذاشتن در زمان مصرف این آنزیم‌ها با آکاربوز تداخل آنها را کمتر می‌کند اما با توجه به این‌که هر دو این داروها باید در زمان صرف غذا استفاده شوند این فاصله‌گذاری عملا امکان پذیر نیست.

مصرف هنگام بارداری

مطالعات کافی درباره اثر این دارو بر زنان باردار انجام نشده است و بی‌خطری آن در دوران بارداری به اثبات نرسیده است بنابراین مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. به همین دلیل در صورتی که قصد بارداری دارید یا به تازگی باردار شده‌اید به پزشکتان اطلاع بدهید.

مصرف در شیردهی

مشخص نیست که آیا این دارو در شیر ترشح می‌شود یا نه به همین دلیل مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.

سوالات متداول

تاثیر آکاربوز چند ساعت بعد از مصرف آن شروع می‌شود اما برای اینکه قند خون شما ثبات داشته باشد باید آن را هر روز به طور منظم استفاده کنید.

اگر مابین صرف غذا متوجه شدید که مصرف آکاربوز را فراموش کرده‌اید بلافاصله آن را مصرف کنید اما اگر بعد از تمام شدن غذا متوجه شدید دارو را فراموش کرده‌اید دیگر آن را مصرف نکنید و در وعده بعدی، آکاربوز را مطابق معمول مصرف کنید. هیچ وقت برای جبران دوز فراموش شده دوز بعدی را دو برابر نکنید.

بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید و برای ۴ تا ۶ ساعت مواد غذایی دارای کربوهیدرات مثل نان، سیب زمینی و برنج مصرف نکنید . علائم مصرف بیش از اندازه این دارو معمولا خود را به صورت نفخ، درد شکمی واسهال شدید  نشان می‌دهد.

درمان دیابت باید برای همه عمر ادامه داشته باشد به همین دلیل شما احتمالا باید این دارو را برای مدت طولانی مصرف کنید. حتی ممکن است لازم باشد برای بقیه عمر به مصرف آن ادامه بدهید.

البته به ندرت در بعضی افراد ممکن است با گذشت زمان کارایی این دارو برای کنترل قند خون  پایین بیاید و پزشک تصمیم بگیرد آکاربوزرا با داروی دیگری تعویض کند.

 

بله مصرف طولانی مدت آکاربوز در دوزهای تجویز شده توسط پزشک بی‌خطر است.

 

هیچ وقت بدون مشورت با پزشک آکاربوز را قطع نکنید چون اگر به صورت ناگهانی مصرف آن را قطع کنید دیابت شما بدتر می‌شود و قند خون بالا می‌رود.

مصرف هم‌زمان الکل با آکاربوز می‌تواند باعث بیشتر شدن اثر این دارو و افت شدید قند خون یا هایپوگلایسمی شود.

اگردر طول درمان با آکاربوز دچار هایپوگلایسمی شدید، برای رفع آن از مواد قندی مثل حبه قند یا آبنبات استفاده نکنید. به دلیل نحوه عملکرد آکاربوز، قند موجود در این مواد غذایی با تاخیر و به مقدار کم جذب می‌شود در نتیجه افت قند خون به سرعت اصلاح نمی‌شود. به جای این مواد، از قرص‌های گلوکز یا آبنبات‌های  دارای گلوکز که در داروخانه‌ها در دسترس هستند استفاده کنید. اگر گلوکز در دسترس نبود عسل، کشمش یا خرما هم می‌تواند به بالا رفتن قند خون کمک کند.

اگرسطح قند خون شما ثابت باشد مصرف آکاربوز تاثیری بر روی توانایی شما برای رانندگی و دوچرخه سواری نمی گذارد، اما در بعضی موارد و به خصوص وقتی آکاربوزهمراه سایر داروهای کاهنده‌ی قند خون مصرف می‌شود، به دلیل افت قند خون، کاهش تمرکز ایجاد می شود. بنابراین اگر این عارضه ایجاد شد، درحالت افت قند خون و کاهش تمرکز، رانندگی و دوچرخه سواری نکنید و ابتدا با استفاده از مواد قندی مناسب سطح قند خون خود را بالا ببرید.

آکاربوز تاثیری بر روی اثربخشی قرص‌های ضد بارداری ندارد اما این داروها بر روی سطح قند خون تاثیر می‌گذارند و با آکاربوز تداخل می‌کنند بنابراین ممکن است لازم باشد با شروع مصرف این داروها دوز آکاربوز توسط پزشک اصلاح شود.

خیر، آکاربوز باعث نازایی نمی‌شود و هیچ نوع شواهد علمی معتبری درباره کم شدن باروری با مصرف آکاربوز در خانم‌ها و یا آقایان گزارش نشده است.

خیر، آکاربوز باعث افزایش وزن نمی شود.

بیشتر بخوانید: بیشتر بخور اما وزن کم کن!

اطلاعات کمی در مورد مصرف هم‌زمان آکاربوز و داروهای گیاهی یا مکمل‌های تغذیه‌ای وجود دارد. بسیاری از گیاهان دارویی مثل جینسینگ و دارچین باعث افت قند خون می‌شوند و در نتیجه با آکاربوز تداخل می‌کنند بنابراین بهتر است قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی یا مکمل تغذیه ای با پزشک یا  داروساز مشورت کنید.

منابع

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *