فشارخون سیستولیک و دیاستولیک
فشار خون در واقع فشاری است که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند.این فشار با واحد میلی‌متر جیوه اندازه گیری می‌شود و به صورت دو عدد مختلف گزارش می‌شود:
فشار خون سیستولیک : فشاری که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند ، زمانی که قلب در حال تپیدن خون را به داخل رگ‌ها هل می‌دهد.
فشار خون دیاستولیک : فشاری که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند، زمانی که قلب بین تپش‌ها استراحت می‌کند.
برای مثال اگر فشار خون شما ۱۴۰ روی ۹۰ یا ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه باشد به این معنا است که فشار خون سیستولیک شما ۱۴۰ میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک شما ۹۰ میلی متر جیوه است.
هر دوی این اعداد برای تعیین وضعیت سلامتی قلب مهم هستند. اگر این اعداد بزرگتر از محدوده طبیعی باشند به این معنی است که قلب برای پمپ کردن خون باید با شدت و سختی کار کند.
فشار خون در طی روز بر اساس فعالیت‌های روزانه تغییر می‌کند. اما اگر فشار خون به طور مداوم بالاتر از مقدار طبیعی باشد به عنوان فشار خون بالا تشخیص داده می‌شود.
دسته بندی فشارخون
جدول زیر به عنوان یک راهنمای کلی، دسته‌بندی فشارخون، از فشارخون طبیعی تا فشارخون بحرانی را توضیح می‌دهد:
- فشارخون طبیعی
فشار خون سیستولیک کمتر از ۱۲۰ و دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه به عنوان محدوده طبیعی فشار خون در نظر گرفته می شود.داشتن رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم می تواند به نگه داشتن فشار خون در این محدوده کمک کند.
- فشار خون افزایش یافته
در صورتی که به طور مداوم فشارخون سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ و فشار خون دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه باشد، فشار خون افزایش یافته به حساب می آید. افرادی که دچار فشار خون افزایش یافته هستند اگر اقدامی برای کنترل فشار خون خود نکنند احتمالا در آینده دچار فشار خون بالا می شوند.
- مرحله اول فشار خون
وقتی به طور مداوم فشارخون سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ و یافشار خون دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه باشد به عنوان مرحله اول فشار خون در نظر گرفته می شود. در این شرایط معمولا پزشک توصیه به اصلاح شیوه زندگی مثل تغییر رژیم غذایی، ورزش، و کاهش وزن می کند. البته اگر احتمال مبتلا شدن به بیماریهای عروق کرونر مثل سکته قلبی در فردی بالا باشد ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که دارو هم تجویز کند.
- مرحله دوم فشارخون
اگر فشار خون به طور مداوم مساوی یا بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه باشد مرحله دوم فشار خون به حساب می آید. در این مرحله پزشک علاوه بر توصیه به تغییر شیوه زندگی، دارو هم تجویز می کند.
- بحران فشار خون
این مرحله از فشار خون نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد. اگر فشار خون شما به طور ناگهانی از ۱۸۰ روی ۱۲۰ میلی متر جیوه بالاتر رفت، برای ۵ دقیقه صبر کنید و بعد مجددا فشار خونتان را کنترل کنید. اگر مقادیر فشار خون تغییری نکرده بودند بلافاصله به پزشک مراجعه کنید چون این یک وضعیت اورژانسی است.
اگر علاوه بر بالا بودن فشار خون علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، پشت درد، ضعف، تغییر در بینایی و اشکال در تکلم مشاهده کردید ، صبر نکنید تا ببینید آیا فشار خون پایین می‌آید یا نه و بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
فشارخون بالا چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟
فشارخون بالا معمولا هیچ علامت و نشانه‌ای ندارد و به همین دلیل بیشتر افرادی که فشارخون بالا دارند متوجه این مسئله نمی‌شوند تا وقتی که به طور اتفاقی با گرفتن فشارخونشان متوجه بالا بودن آن می‌شوند. اندازه گیری فشارخون با دستگاه فشارسنج عملا تنها راه تشخیص فشارخون بالاست. به همین دلیل بهتر است هرکسی هر از گاهی فشارخونش را اندازه گیری کند تا در صورت بالا بودن برای کنترل آن به موقع اقدام کند.
منابع