پنوماتوزیس اینتستینالیس
پنوماتوزیس اینتستینالیس یک اختلال نادر است که در آن کیستهای پر از گاز داخل قسمتهای مختلف دیواره روده بزرگ یا کوچک تشکیل می‌شود. اندازه این کیست‌ها می‌تواند از اندازه میکروسکوپی تا قطر چند سانتی‌متر متغیر باشد.
علت دقیق ایجاد این عارضه مشخص نیست و تا به حال بیشتر از ۶۰ عامل مختلف به عنوان دلیل احتمالی ایجاد آن شناخته شده‌اند. انجام عمل جراحی بر روی روده، کلونوسکوپی، بیماری مزمن انسدادی ریه، عفونت روده و مصرف سوربیتول یا لاکتوز مثال‌هایی از دلایل احتمالی ایجاد پنوماتوزیس اینتستینالیس هستند.
پنوماتوزیس اینتستینالیس چه علائمی دارد؟
این عارضه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد و به طور اتفاقی با رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن از شکم تشخیص داده شود اما اگر علامتی وجود داشته باشد، این علائم عموما غیراختصاصی هستند و معمولا شامل احساس ناراحتی در شکم، اسهال، یبوست، خونریزی از مقعد، احساس نیاز برای تخلیه مکرر روده و کاهش وزن هستند.
البته در ۳ درصد موارد هم ممکن است عوارض جدی‌تری ایجاد شوند مثل:
- مسدود شدن روده
- خونریزی از روده
- سوراخ شدن روده
- جمع شدن غیرعادی گاز در حفره شکمی به دلیل پاره شدن کیست‌ها
پنوماتوزیس اینتستینالیس چقدر شایع است؟
با توجه به این‌که این عارضه در بیشتر موارد علامت خاصی ندارد و در نتیجه تشخیص داده نمی‌شود، نرخ شیوع دقیق آن معلوم نیست اما بر اساس آمار موجود، این مشکل تقریبا در سه نفر از هر ده هزار نفر دیده می‌شود و یک عارضه کاملا نادر به حساب می‌آید.
این عارضه در همه گروه‌های سنی دیده می‌شود گرچه در دهه‌های چهارم تا هفتم زندگی شیوع بیشتری دارد و به نظر می‌رسد شیوع آن در بین خانم‌ها و آقایان یکسان است.
پنوماتوزیس اینتستینالیس چطور تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص این عارضه می توان از روشهای مختلف عکسبرداری مثل رادیولوژی با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن، اولتراسونوگافی یا ام آر آی کمک گرفت. البته رادیولوژی با اشعه ایکس در یک سوم بیماران ممکن است خطا داشته باشد و هیچ علامت و نشانه‌ای از جمع شدن گاز در دیواره روده را نشان ندهد. در مجموع سی‌تی‌اسکن بهترین روش تشخیصی برای این عارضه به حساب می‌آید.
فلش‌ها محل کیستهای پر از گاز را نشان می‌دهند.
پنوماتوزیس اینتستینالیس چطور درمان می‌شود؟
به طور معمول بیشتر کسانی که دچار پنوماتوزیس اینتستینالیس می‌شوند با معالجه عاملی که این عارضه را ایجاد کرده است درمان می‌شوند. مثلا اگر بیماری ریوی عامل ایجاد آن باشد با مصرف دارو و کنترل بیماری ریوی، پنوماتوزیس ناشی از آن هم درمان می‌شود.
سایر مداخلات درمانی که انجام می‌شوند این موارد هستند:
- استفاده از اکسیژن هایپرباریک
استفاده از اکسیژن خالص با فشاری بالاتر از فشار اتمسفر باعث می‌شود با پایین آمدن فشار گازها در سیستم وریدی، خارج شدن گاز‌های جمع شده در دیواره روده تسهیل شود.
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها
معمولا بعد از تشخیص پنوماتوزیس اینتستینالیس برای پیشگیری از عفونت روده‌ها به مدت سه ماه برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
- تخلیه کیست‌ها با کمک اندوسکوپی
در این روش با کمک آندوسکوپی، پزشک با یک سوزن کوچک کیستهای پر از گاز را تخلیه می‌کند تا باعث انسداد روده نشوند.
منابع