داروهای کاهنده قند خون
وقتی که ما غذا می خوریم، مواد غذایی در بدن هضم شده و به اجزاء ساده تری تبدیل می شوند که توسط سلولهای بدن قابل استفاده باشند.
یکی از موادی که غذا بعد از هضم شدن به آن تبدیل می شود، قند یا گلوکز است. قند یا گلوگز منبع اصلی انرژی برای سلولهای بدن است و از طریق جریان خون به سلولها حمل می شود.
در یک فرد سالم با خوردن مواد غذایی قند خون بالا می رود اما با ترشح انسولین مجددا مقدار قند خون به محدوده طبیعی برمیگردد. اما در افراد دیابتی به دلیل اینکه بدن نمی تواند انسولین کافی ترشح کند و یا انسولین ترشح شده کارایی مناسبی ندارد، مقدار قندخون بالاتر از محدوده طبیعی قرار می گیرد.
بالا بودن قند خون برای بدن خطر ساز است و به مرور باعث آسیب به عروق خونی، قلب ، کلیه و چشم ها می شود. به همین دلیل یک فرد دیابتی نیاز به روشهایی دارد تا با کمک آنها بتواند قند خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارد. این روشها شامل داشتن فعالیت بدنی کافی، استفاده از غذاهای سالم ، داشتن رژیم غذایی کنترل شده و مصرف داروهای کاهنده قند خون است.
داروهای کاهنده قند خون چند نوع هستند؟
داروهای کاهنده قند خون به دو دسته خوراکی و تزریقی تقسیم می شوند:
- متفورمین، گلی بنکلامید، لیناگلیپتین و آکاربوز مثالهایی از داروهای خوراکی کاهنده قند خون هستند.
- انسولین و لیراگلوتاید هم نمونه هایی از داروهای تزریقی کاهنده قند خون هستند.
این داروها با روشهای مختلفی به کنترل قند خون کمک می کنند. مثلا بعضی از آنها باعث بیشتر شدن ترشح انسولین در بدن می شوند و بعضی دیگر حساسیت بدن به انسولین را بیشتر می کنند.
برای کنترل قند خون در دیابت نوع ۱، انسولین تنها دارویی است که در ایران در دسترس بیماران قرار دارد و داروهای خوراکی کاهنده قند خون در این نوع دیابت کاربرد ندارند.
در دیابت نوع دو معمولا داروهای خوراکی کاهنده قند خون تجویز میشوند اما در بعضی موارد ممکن است مصرف داروهای تزریقی کاهنده قند خون هم لازم باشد.
بسته به شرایط فرد دیابتی ممکن است تنها مصرف یکی از این داروها کافی باشد اما در بعضی موارد لازم است که ترکیبی از این داروها برای کنترل مناسب قند خون استفاده شوند.
کدام داروی کاهنده قند خون بهترین تاثیر را دارد؟
هیچ داروی مشخصی برای همه افراد دیابتی مناسب نیست. در واقع رژیم دارویی هر فرد دیابتی به طور اختصاصی و بسته به شرایط و وضعیت خود او تعیین میشود. بنابراین دارویی که برای یک نفر مناسب است ممکن است برای فرد دیگر گزینه خوبی نباشد.
هر دسته دارویی مزایا و در عین حال عوارض جانبی خاص خود را دارد و پزشک با در نظر گرفتن این موارد و توجه به خصوصیات فردی مثل وزن، فشارخون، وضعیت چربی خون، سطح سلامتی قلب و کلیهها و وضعیت دیابت بیمار بهترین گزینه را برای او انتخاب میکند.
دانستن چه نکاتی درباره داروهای کاهنده قند خون ضرروری است؟
برای اینکه مصرف داروهای کاهنده قند خون بیشترین فایده را داشته باشد دانستن جواب سوالات زیر برای هر فرد دیابتی لازم است:
- اسم داروی مورد استفاده چیست؟
- شکل دارویی و دوز مصرفی آن کدام است؟
- چند بار در روز و هربار چه دوزی از دارو باید مصرف شود؟
- دارو در چه زمانی از روز باید مصرف شود؟
- آیا میتوان دارو را بعد از غذا مصرف کرد؟
- اگر مصرف یک وعده از دارو فراموش شد چه باید کرد؟
- این دارو چه عوارض جانبیای دارد؟
- تاثیر دارو بر روی قند خون از چه زمانی شروع میشود؟
- آیا این دارو باعث هایپوگلایسمی میشود؟
- مصرف این دارو با چه داروهایی تداخل دارد؟
- در صورت نیاز به عمل جراحی چه تغییری در مصرف این دارو لازم است؟
منابع