سندرم استیونس جانسون
سندرم استیونس جانسون یک واکنش پوستی نادر اما بسیار جدی است که پوست و غشاء مخاطی را درگیر می‌کند. غشاء‌مخاطی یک لایه نرم بافتی است که کل لوله گوارشی را از دهان تا مقعد روکش کرده است. این غشاء در دیواره مجرای تناسلی و کره چشم ها هم وجود دارد. بنابراین این عارضه می‌تواند بخشهای وسیع و مهمی از بدن را درگیر کند. البته در این عارضه وسعت پوست و مخاط درگیر شده بیشتر از ۱۰ درصد سطح بدن نمی‌شود. در این سندرم، بافت درگیر شده می‌میرد و از محل خود جدا می‌شود.
سندرم استیونس جانسون یک فوریت پزشکی است و فردی که دچار آن شده است باید بلافاصله در بیمارستان و بخش مراقبتهای ویژه یا بخش سوختگی بستری شود.
سندرم استیونس جانسون چرا ایجاد می‌شود؟
تا به حال عوامل مختلفی به عنوان دلایل ایجاد این سندرم شناسایی شده‌اند اما به طور کلی این عوامل به ۴ دسته تقسیم میشوند:
- عفونت‌ها
مبتلا شدن به بعضی عفونت‌های میکروبی، ویروسی و قارچی ممکن است باعث به وجود آمدن سندرم استیونس جانسون شود. مثلا اوریون، هپاتیت و آنفولانزا از عفونت‌های ویروسی‌ای هستند که ممکن است باعث این سندرم شوند. پنومونی، تیفوئید و دیفتری هم مثال‌هایی از عفونت‌های میکروبی هستند که ممکن است این عارضه را ایجاد کنند. قارچ عامل کچلی هم یک مثال از عفونت‌های قارچی است که می‌تواند باعث سندرم استیونس جانسون شود.
عفونت علت اصلی سندرم استیونس جانسون در کودکان است.
- مصرف بعضی داروها
در بزرگسالان، اصلی‌ترین علت به وجود آمدن این سندرم، واکنش بدن به مصرف بعضی داروهاست. داروهای ضدصرع مثل فنی‌توئین، لاموتریژن و کاربامازپین، آنتی‌بیوتیک‌های سولفانامیدی مثل کوتری‌موکسازول، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل پیروکسیکام و ملوکسیکام و داروی آلوپورینول که برای درمان نقرس استفاده می‌شود، داروهایی هستند که این سندرم با مصرف آن‌ها شایع‌تر است.
- بدخیمی‌ها
مبتلایان به سرطان، به خصوص سرطان خون بیشتر در معرض دچار شدن به سندرم استیونس جانسون هستند.
- دلایل ناشناخته
در ۲ تا ۵۰ درصد موارد، دلیل ایجاد سندرم استیونس جانسون مشخص نمی‌شود و در دسته دلایل ناشناخته یا ایدیوپاتیک دسته‌بندی می‌شود.
میزان شیوع سندرم استیونس جانسون چقدر است؟
سندرم استیونس جانسون یک عارضه بسیار نادر است و تخمین زده می‌شود که سالانه از هر یک میلیون نفر، در ۲ تا ۷ نفر مشاهده می‌شود.
این عارضه در افراد مسن و خانم‌ها شیوع بیشتری دارد و احتمال وقوع آن در مبتلایان به ایدز و لوپوس بیشتر است.
سندرم استیونس جانسون چه علائمی دارد؟
درد در ناحیه پوست اولین علامت سندرم سندرم استیونز جانسون است. علامت های مشابه سرماخوردگی هم معمولا در مراحل اولیه ظاهر میشوند و شامل این موارد هستند:
- احساس ناخوشی کلی
- تب ۳۸ درجه یا بالاتر
- سردرد
- سرفه
- درد مفاصل
بعد از چند روز بثورات پوستی ظاهر میشوند که شامل لکه‌های مستقل و شبیه سیبل تیراندازی هستند یعنی در وسط تیره‌تر و در اطراف روشن‌تر هستند. این ضایعات پوستی معمولا خارش ندارند و در عرض چند ساعت یا چند روز پخش میشوند. در مرحله بعد تاول‌های بزرگ روی پوست ایجاد میشوند که بعد از ترکیدن زخم‌های دردناک به جا می‌گذارند:
یک علامت شایع دیگر از این سندرم تورم صورت و لب های متورم پوشیده شده از زخم های پوسته دار است:
بر روی غشاء مخاطی داخل دهان، حلق، چشم‌ها و مجرای تناسلی هم ممکن است تاول به وجود بیاید وتبدیل به زخم شود.در این وضعیت به دلیل دردناک شدن عمل بلع ممکن است سوء تغذیه ایجاد شود یا بدن فرد مبتلا کم آب شود.وقتی سطح چشم ها درگیر میشوند، اگر درمان به سرعت انجام نشود می‌تواند باعث زخم قرنیه و مشکلات بینایی شود.
منابع