هایپوگلایسمی چیست و چطور درمان میشود؟
مقدمه
یک صبح عادی را تصور کنید که در حال رانندگی به سمت محل کار خود هستید اما ناگهان احساس میکنید که سرتان کمی گیج میرود. ماشین را نگه میدارید اما سرگیجه برطرف نمیشود. کم کم بدنتان عرق میکند، سرعت ضربان قلبتان به تدریج زیاد میشود و دستهایتان شروع به لرزیدن میکند ضمن اینکه احساس گیجی میکنید و نمیتوانید ذهنتان را خوب متمرکز کنید.
برای یک فرد عادی شاید چنین وضعیتی دور از ذهن به نظر برسد اما واقعیت این است که برای افراد دیابتی این شرایط یک سناریوی آشنا به حساب میآید، سناریویی به نام هایپوگلایسمی یا افت قند خون که در صورت بیتوجهی، میتواند بسیار خطرناک باشد.
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به دیابت مبتلا هستید و مایل هستید درباره عارضه هایپوگلایسمی و روشهای درمان آن اطلاعات داشته باشید، متن پیش رو به طور کامل این موضوع را برای شما توضیح میدهد اما پیشنهاد میکنیم برای اینکه اطلاعات جامعی درباره موضوع دیابت داشته باشید ابتدا به مقاله دیابت چیست؟ همه چیز درباره بیماری دیابت مراجعه و آن را مطالعه کنید.
هایپوگلایسمی یا افت قند خون چیست؟
هایپوگلایسمی یک اصطلاح پزشکی برای افت قند خون است و بسته به سطح قند خون و وضعیت فرد مبتلا، به سه سطح دسته بندی میشود:
- سطح ۱ یا خفیف:
وقتی قند خون بین ۵۴ تا ۷۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد.
- سطح ۲ یا متوسط:
وقتی قند خون از ۵۴ میلیگرم در دسیلیتر کمتر باشد.
- سطح ۳ یا شدید:
وقتی که فرد به دلیل افت قند خون در حدی دچار ضعف جسمی یا ذهنی شود که به تنهایی قادر نباشد اقدامی برای رفع مشکل خود انجام دهد و نیاز به کمک فرد دیگری برای بر طرف کردن افت قند خون داشته باشد. در واقع در این حالت مقدار قند خون فاکتور تعیین کننده نیست و ملاک وضعیت بیمار است.
هایپوگلایسمی چه علائمی دارد؟
علائم اولیه افت قند خون شامل تپش قلب، تعریق، لرز، اضطراب و احساس گرسنگی است که باعث می شوند فرد به خوردن مواد غذایی تمایل پیدا کند و در نتیجه قند خون اصلاح شود.
در صورتی که فرد متوجه علائم اولیه نشود، مثلا خواب باشد یا توجهی به آنها نکند، به دلیل تامین نشدن قند کافی برای مغز، علائم ثانویه شامل ضعف، خستگی، سرگیجه، رفتارهای غیر عادی (مثل خنده های بی مورد، شکلک در آوردن و…) ،اختلال در تمرکز و یادگیری، اختلال در حافظه و حتی تشنج ،کاهش هشیاری و کما ظاهر میشوند.
چه عواملی باعث افت قند خون در افراد دیابتی میشوند؟
- مصرف بیش از اندازه انسولین یا سایر دارو های دیابت
- مصرف نکردن، کم مصرف کردن یا دیر مصرف کردن وعده های غذایی
- فعالیت بدنی بیش از اندازه یا برنامه ریزی نشده
- مصرف الکل
درمان هایپوگلایسمی چه مراحلی دارد؟
مرحله اول
- قند خونتان را اندازه گیری کنید. اگر قند خون کمتر از ۷۰ میلیگرم در دسیلیتر بود مرحله دوم را انجام بدهید.
- اگر نمیتوانید در لحظه قند خونتان را اندازه بگیرید ولی علائم هایپوگلایسمی را دارید ریسک نکنید و وضعیت را افت قند خون در نظر بگیرید.
مرحله دوم
- فورا طبق جدول زیر درمان با یک منبع قندی سریع را شروع کنید:
مرحله سوم
- ۱۵ دقیقه صبر کنید.
- دوباره قند خونتان را اندازه بگیرید.
- اگر هنوز قند خون کمتر از ۷۰ میلیگرم در دسیلیتر است مرحله دوم را تکرار کنید.
مرحله چهارم
- اگر بیشتر از یک ساعت به وعده غذایی بعدی باقی مانده است آن را مصرف کنید یا یک میان وعده بخورید .
- اگر انسولین کوتاه اثر مصرف میکنید و آخرین دوز آن کمتر از ۴ ساعت قبل بوده است ممکن است هنوز در بدنتان انسولین فعال داشته باشید. بنابراین باید کربوهیدرات اضافه مصرف کنید تا اثر انسولین فعال را تعدیل کند.
- بعد از درمان هایپوگلایسمی:
- درباره این که چه چیزی باعث افت قند خون شده و نحوه پیشگیری از آن فکر کنید.
- اگر بیشتر از ۲ یا ۳ بار در هفته دچار افت قند خون میشوید حتما با پزشکتان مشورت کنید.
کلام آخر
برای افراد دیابتی، آشنایی با علائم و راه درمان هایپوگلایسمی بسیار اهمیت دارد چون این عارضه در عین سادگی میتواند بسیار خطرناک باشد. اگر مایل هستید درباره انواع دیابت اطلاعات جامعی داشته باشید میتوانید به مقالههای دیابت بارداری چیست؟، دیابت نوع دو چیست؟ و دیابت نوع یک چیست؟ مراجعه کنید.
اگر سوال یا مورد خاص دیگری ذهنتان را مشغول کرده است میتوانید در بخش دیدگاه مطرح کنید تا تیم تخصصی نوشدارو به آن پاسخ بدهند.
منابع